Popülaritesi Türkiye’de ve dünya genelinde son yıllarda oldukça artan Formula 1, her yıl Mart-Aralık ayları arasında yüz milyonlarca insanı (ben dahil) ekran başına topluyor. Aynı zamanda, dünyanın her köşesinde yapılan yarışları canlı izlemeye yüzlerce ülkeden yüz binlerce insan geliyor ve yarışlar çok farklı bir atmosfere sahip oluyor.
Ben de, henüz Açık Bilet ortada yokken, 2021 yılında İstanbul’da ve 2022 yılında İtalya’da canlı bir şekilde Formula 1 yarışı takip etme fırsatı buldum. Üstünden birkaç yıl geçmesine rağmen bu deneyimlerimi aklımdan geçirmek bile beni hala heyecanlandırıyor. Bu yazıyla beraber tecrübelerimi ve heyecanımı sizlerle paylaşmak istedim. Türkiye Grand Prix’si şu an takvimde bulunmadığı için bu yazıda ağırlıklı olarak formula 1 biletini nasıl ve nereden aldığım gibi genel konulardan ve İtalya yarış hafta sonu tecrübelerimden bahsedeceğim. Karşınızda baştan sona bir Formula 1 yarış deneyimi ve rehberi. Keyifli okumalar!
İtalya’da Formula 1 Yarışına Gitmek
Monza Pisti ve Tarihi
Öncelikle İtalya Grand Prix’sinden (İtalya GP) bahsederek başlayalım. İtalya GP’si 1950 yılında başlayan Formula 1 tarihinin şu ana kadar tüm sezonlarında yer alan tek yarış konumunda. 1980 yılındaki yarış hariç şu ana kadarki tüm yarışlar Monza’da bulunan Autodromo Nazionale Monza pistinde yapıldı. 1980 yılındaki İtalya GP’si ise, Imola’daki Autodromo Enzo e Dino Ferrari Pisti’nde gerçekleştirildi. Bunun sebebi, o yıl Monza’daki pistin modernize edilmesi ve güvenlik önlemlerinin artırılması için yenileme çalışmaları yapılmasıydı.
Formula 1’in 2025 sezonuna baktığımızda, İtalya sınırları içinde iki yarış yapılıyor. Monza pistindeki yarış İtalya GP’si adı altında düzenlenmeye devam ederken, Imola pistindeki yarış ise 2020 yılından beri takvimde ve Emilia Romagna Grand Prix’si adı altında düzenleniyor.
Formula 1’in İtalya’daki Yeri ve Tifosi Kültürü
İtalya GP’si yalnızca Formula 1’in değil, motor sporları tarihinin en köklü organizasyonlarından biri. Bu tarihi mirasın yanı sıra, Ferrari gibi efsanevi bir takımın varlığı, İtalya GP’sine bambaşka bir ruh katıyor.
Ferrari Formula 1 takımı, nam-ı diğer “Scuderia Ferrari”, İtalya’da ulusal kimliğin bir parçası olarak görülüyor. İtalya GP’sini bu kadar özel kılan şey ise tifosinin (taraftarların) yarattığı eşsiz atmosfer şüphesiz. Bu atmosfer, benim için bu yarışı yerinde deneyimlemek ve bu tutkuyu hissetmek adına en büyük motivasyondu. Gittiğim yarışı maalesef Ferrari takımı kazanamasa da İtalyanların Ferrari’ye olan sevgisini görmek ve yarış öncesi İtalya milli marşını dinlemek unutulmaz bir deneyimdi. Eğer bu spora ilginiz varsa, 2024 yılında Ferrari pilotu Charles Leclerc’in Monza’da aldığı zaferi izlemek bile tüylerinizin diken diken olmasına yetecektir.
Formula 1 Biletleri Nereden ve Nasıl Alınır?
Resmi ve Güvenilir Bilet Satış Platformları
Formula 1 bileti için arama motorlarında arama yaptığınızda karşınıza birçok site çıkabilir. En güvenilir olanı tüm yarışlar için bilet satışlarını bulabileceğiniz Formula 1’in resmi bilet sitesidir. Buradan tüm yarışların biletlerini inceleme ve alma şansınız mevcut. Fakat, bazen bu sitede Formula 1 bilet fiyatları önereceğim sitelere göre yüksek olabiliyor. Size daha uyguna bilet bulabileceğiniz bir alternatif önereceğim.
Formula 1’deki çoğu pistin kendi resmi sitesi bulunmakta. Bilet fiyatlarına bakmak için, önce pistlerin kendi resmi sitelerine bakmanızı öneririm. Ben biletimi Monza’nın kendi resmi sitesinden almıştım. Bu sitedeki biletler, yukarda paylaştığım Formula 1 resmi sitesine göre hem daha uygundu hem de daha erken satışa çıktı. Siz de bu iki site arasında kıyaslama yaparak kararınızı ona göre verebilirsiniz. Ben İtalya için üç günlük genel giriş (general admission) biletini 94€’ya aldım. Formula 1 sitesindeki fiyatı net olarak hatırlamasam da biraz daha pahalı olduğunu hatırlıyorum. Bu biletin 2025 sezonu için güncel fiyatı ise 120€.
Erkenden Bilet Bakmaya Başlayın
Formula 1 biletlerinin çıkış tarihi, yarıştan yarışa değişmekle beraber genellikle yarıştan birkaç ay önce satışa çıkıyor. Bu süre 4 ile 10 ay arasında (biliyorum çok uzun bir aralık) değişebiliyor. Bu sebeple, biletlerin satış tarihini önceden öğrenmek adına mail adresinizle Formula 1 resmi bilet platformuna veya pistin sitesine kayıt olabilirsiniz. Bu sayede biletler satışa çıkmadan önce veya satışa çıktığı zaman haberiniz olur.
Benim gittiğim sene, eylül ayının başındaki İtalya GP’si için biletler aynı yılın nisan ayının sonunda, yani yarıştan tam 4.5 ay önce satışa çıkmıştı.
Formula 1 Bilet Fiyatları ve Tribün Seçenekleri
Bilet Fiyatları
Formula 1, bilet fiyatları açısından oldukça maliyetli bir spor. Yurt dışına seyahat edeceğinizi de göz önünde bulundurursak bilet fiyatının yanına ulaşım, konaklama, yeme-içme ve vize gibi masraflar da ekleniyor.
Sadece bilet fiyatı açısından değerlendirdiğimizde Avrupa’da Macaristan, İtalya, Avusturya gibi yerlerde diğer yerlere göre daha uygun fiyatlı biletler bulabilirsiniz. Avrupa dışına bakacak olursak Japonya, Çin, Bahreyn gibi ülkelerde üç günlük bir bilet için 150-250$ bir fiyata yarış izlemeniz mümkün. Bu konuyu daha detaylı okumak isterseniz F1destinations.com sitesinin 2024 yılı için yaptığı bilet fiyatları analizine göz atabilirsiniz.
Tribün Seçenekleri
Formula 1 yarışı nereden izlenir diye soracak olursanız bunu belirleyen ana şeyin bilet fiyatları olduğunu söyleyebilirim. Yarışı koltuk numaranızın belli olduğu tribünlerden izlemek seyir imkanı ve konfor açısından rahat olsa da tribün bilet fiyatları hemen hemen tüm pistlerde oldukça yüksek fiyatlara sahip. Bulabileceğiniz en uygun bilet modeli ise açık alan veya genel giriş diye tabir edebileceğimiz “general admission” bilet türü. Bu bilet size belirli bir koltuk veya yer sunmasa da pistin belirli yerlerinden yarışları takip etme imkanı tanıyor. Genelde bu biletin olduğu alanlarda tribün veya koltuk bulunmuyor. Siz kendi koltuğunuzu getirerek, yerde oturarak veya ayakta durarak yarışı takip ediyorsunuz. Kurallar ve bölgeler pistten piste değişse de bazı cadde pistleri dışında birçok pistte bu bilet türü satılıyor ve genelde en ucuz bilet türü oluyor. Üç günlük bilet fiyatı piste göre 120-650$ arasında değişiyor.
Formula 1 Bilet Türleri
Formula 1 yarış hafta sonları perşembe günü başlayıp pazar günleri bitiyor. Perşembe günleri pit yolu biletli seyircilere açılıyor. Burada pit yolundan geçerken takımların garajlarına hiç olmadığınız kadar yakından göz atabilir ve pit stop antrenmanlarını izleyebilirsiniz. Bu imkan bazı pistlerde biletli tüm seyirciler için geçerli olsa da bazı pistlerde özel pit yolu girişi biletine sahip kişilere açık oluyor.
Cuma günü ise araçlar piste çıkarak birer saatlik iki antrenman turuna çıkıyor ve burada lastikleri ve aracı test etme imkanları oluyor. Ardından cumartesi günü sıralama turları yapılıyor ve yarışın başlangıç sıralaması belirleniyor. Son olarak ise pazar günü yarış koşuluyor. Bu üç gün için ayrı ayrı biletler mevcutken aynı zamanda tüm hafta sonunu izlemenize imkan sağlayacak üç günlük biletler de satışa çıkıyor.
Hafta sonunun en önemli olayı yarış olsa da pistte geçirebileceğiniz en fazla süreyi geçirmek ve o atmosferi yaşamak adına iki veya üç günlük bilet almanızı öneririm. Kesinlikle pişman olmazsınız. Hem böyle bir fırsat bir daha ne zaman karşınıza çıkar? Aynı zamanda, cuma veya cumartesi gününü pistte geçirmek yarış gününden önce pisti ve çevresini tanımanız açısından oldukça faydalı olacaktır. Özellikle, açık alan bilet türüne sahipseniz ve oturacağınız yer belirli değilse yarışı takip edebileceğiniz iyi noktaları bulmak kesinlikle önemli.
Monza’ya Ulaşım: Piste Nasıl Gidilir?
İtalya’nın geniş tren ağı sayesinde, Monza şehrine bulunduğunuz İtalya şehrinden tren ile ulaşabilirsiniz. Trenitalia’nın resmi sitesinden Monza tren istasyonuna bilet bakabilirsiniz. Aynı zamanda, tren istasyonlarındaki bilet makinelerinden de son dakika bilet alabilirsiniz ama Formula 1 gibi özel etkinliklerdeki kalabalığı düşünürsek, önceden bilet almanız faydalı olacaktır.
Monza’ya en yakın olan büyük şehir Milano ve buradan yaklaşık 15 dakikalık bir tren yolculuğu ile Monza tren istasyonuna ulaşıyorsunuz. Monza’nın merkez istasyonu piste biraz uzak olduğu için, istasyondan piste otobüs ring seferleri düzenleniyor. Trenden indikten sonra piste ring ile ulaşabilirsiniz. Ring biletini, tren bileti ile beraber Trenitalia’nın sitesinden satın alabilirsiniz.
En önemli bilgiyi sona sakladım. Pazar günleri Milano Porto Garibaldi tren istasyonundan, Monza’daki Biassono-Lesmo tren istasyonuna tren kalkıyor ve Monza merkez istasyonuna uğramıyor. Bu durak, sizi piste çok yakın bir bölgede indiriyor. Duraktan indikten sonra hemen pistin kapısına geliyorsunuz ve pistin farklı bir yerinden giriş yapıyorsunuz. Biz pazar günü tesadüfen bindiğimiz bu tren sayesinde oldukça zaman kazandık. Öğrendiğimiz kadarıyla sadece pazar günleri yarışa özel yapılan bir sefermiş ama yine de diğer günler bu tren var mı diye bakmanızda fayda var. Biassono-Lesmo tren istasyonunda inmek hem enerji hem zaman açısından bize oldukça fayda sağladı.
Konaklama Rehberi: Nerede Kalınmalı?
Yukarıda bahsettiğim gibi, Monza’ya en yakın büyük şehir olan Milano’da kalmak hem yeni bir şehir görmek hem de keyifli vakit geçirmek açısından en iyi seçenek. Aynı zamanda, Milano’da kalındığı senaryoda konaklamak için seçenekler çoğalıyor. Biz bir gün hariç, seyahatimizin tamamında Milano’da konakladık ve piste trenle gidip geldik. Yalnızca yarışın olduğu pazar gecesi Monza’da konakladık.
Tabii, yarış hafta sonu için Milano’da kalmanın kötü yanları da var. Seanslar bittikten sonra tren istasyonuna gitmek için yaşanan kalabalığı ve trafiği düşündüğümüzde, Milano’ya ulaşmak yorucu ve uzun saatler sürebiliyor. Belki biraz Monza’da kalabalığın dağılmasını bekleyip sonrasında şehre dönebilirsiniz.
Diğer seçenek ise bizim pazar günü yaptığımız gibi, Monza’da konaklamak. Monza akşamları oldukça sakin bir şehre dönüşüyor ve Milano’ya göre eğlence seçenekleri biraz sınırlı. Olumlu yanları ise, kalacağınız yerin piste yakın olması ve bu sebeple konforlu ulaşım. Burada seçim size kalmış.
Biz Monza’da pistin hemen yanında, parkın içinde Cascina Costa Alta adlı bir hostelde kaldık. Yakınlık açısından burayı önerebilirim. Odalar temizlik ve konfor açısından pek iyi olmasa da özellikle yorgunluğumuzu düşününce bir gün kalmak için uygun bir seçenekti.
Milano’da ise çoğunlukla Airbnb kullandık. Uygun fiyata güzel seçenekler bulabilirsiniz. Biz Milano’da biraz göçebe hayatı yaşadık ve dört geceyi tam üç farklı yerde geçirdik. Milano’da konaklama için kalacak yerler arasında en beğendiğim ve önerdiğim yer Navigli semtinde bulunan Combo Milano.
İtalya GP’sinde Yeme İçme ve Etkinlikler
İtalya ve yeme içme konusu yan yana gelince eminim hepimiz heyecanlanıyoruzdur. Kim heyecanlanmaz ki? Milano’da güzel lezzetler tatma imkanı bulduk. Bunlardan birkaçını yazdıktan sonra, pistteki yeme içme kısmından bahsedeceğim.
Milano Yemek Önerileri
- Panzerotti Luini: Panzerotti, İtalya’nın güneyinden ve orta kısmından çıkmış olan calzone benzeri bir hamur işi. İçi domates ve mozarella ile dolu bir çiğ börek gibi düşünebilirsiniz. Panzerottiyi iyi yapan ve en bilinen yer ise Milano’nun merkezinde bulunan Luini. Sadece mozarella ve domatesli değil birçok farklı malzemeli seçenek mevcut.
- Spontini: Burası biraz daha fast food türüne yakın, siparişinizi alıp ayakta hızlıca yediğiniz bir yer olsa da biz pizzalarını çok beğendik. Lazanyaları da bir o kadar lezzetli gözüküyordu. Eğer vaktiniz kısıtlıysa ve hızlıca ama lezzetli bir şeyler yiyeyim diyorsanız burası tam size göre.
- Aperitivo: Aperitivo bir mekan değil, bir kültür ve Milano’da bunu sunan birçok yer mevcut. İtalya’da pek çok mekan akşamüstü yemek öncesine denk gelen saatlerde içki yanında minik atıştırmalıklar sunuyor. Siz sadece içkinizi ödüyorsunuz ve yanına açık büfeden istediğinizi alabiliyorsunuz. Milano’da özellikle Navigli bölgesinde insanlar akşamüstü içkilerinin ve güneşin batışının tadını çıkarıyor. Bizim aperitivo için gittiğimiz yer ise Yguana Cafe’ydi.
Formula 1 Pistinde Yeme İçme
Formula 1 pistinde yeme ve içme imkanlarına gelirsek, yemekler ve içkiler normal kafe fiyatlarına göre biraz pahalı. Birçok tribünün etrafında yiyecek ve içecek istasyonları bulunuyor. Fakat, içerde bir şeyler satın almak için para karşılığı jeton almanız gerekiyor. Ödemelerinizi sadece bu jetonlarla yapabiliyorsunuz. Jeton almak için ise otomatlar ve bankolar mevcut. Bir şeyler yemek ve içmek isteyen herkes jeton almak zorunda olduğu için, inanılmaz karışık ve uzun bir jeton sırasına girdik. Biz 1.5 saatlik bir bekleyişin sonunda jeton alabilmiştik. Böyle kalabalık etkinliklerin sıra bekleme gibi bir gerçeği maalesef mevcut.
Bu konudaki tavsiyelerim;
- Mümkün olan en erken saatte ve kalabalıktan uzak gözüken alana giderek buradan jeton ve yiyecek içecek almanızı öneririm.
- Pistte arabaların bulunmadığı saatlerde genelde herkes fan zone denilen eğlence alanında vakit geçirdiği için en çok sıra burada oluyor. Buradan jeton almaktan kaçının.
- Jeton aldıktan sonra yemek ve içecek sırası ona kıyasla biraz daha kısa sürüyor.
Son bir not olarak düşmeliyim ki, biz gittiğimizde Monza pistinin 100. yılı olduğu için plastik hatıra bardakları satılıyordu. 1€ ödeyerek bu bardağı alıp içeceklerinizi bu bardaklara doldurtabilirsiniz. Bu bardakları kullandığınızda tekrardan bardak ücreti alınmıyor. Aynı zamanda, yarış hafta sonundan size güzel bir hatıra kalıyor.
Formula 1 İçin Pratik İpuçları: İtalya GP’ye Giderken Bunlara Dikkat Edin!
Yazının sonlarına gelirken, şu ana kadar bahsettiğim veya bahsetmediğim konuları toparlamak ve akılda kalması adına liste şeklinde sizlere aktarmak istiyorum. İşte İtalya’da Formula 1 hafta sonuna gidecekler için önerilerim:
- Gitmek istediğiniz yarışın Formula 1 biletlerini yarıştan en az 9-10 ay önce takip etmeye başlayın. Talebin çok olduğu biletler çıktıktan sonra hızlıca tükenebilir.
- Biletlerinizi aldıktan sonra plan yapın. Bilet alamadığınız senaryoda uçak ve konaklama biletleriniz yanabilir. Bu sebeple, önce yarış biletini alın veya konaklama ve uçak biletlerini esnek/iptal edilebilir seçin.
- Açık alan biletiniz varsa piste mutlaka erken gidin ve yer bakın. Açık alan biletinde size ait belirli bir koltuk veya tribün olmadığı için yarışı iyi bir yerden izlemek için mutlaka erken gidin. Cuma ve cumartesi piste giderek pisti tanıyın, güzel izlenecek alanları tespit edin.
- Benim gittiğim gibi Eylül ayında yapılan İtalya GP’sine gidiyorsanız, hem güneşe hem yağmura hazırlıklı olun. Geçmiş yarışları düşündüğümde, yağışlı bir İtalya GP’si anımsayamasam da Milano’ya geldiğimiz gün biraz yağmur yağmıştı. Güneşli günler ise oldukça sıcaktı. Uzun saatler güneş altında olacağınız için güneş kremi, güneş gözlüğü ve şapka mutlaka götürün. Hava genelde şort ve tişört giyecek kadar sıcak olsa da yanınızda ince bir yağmurluk bulundurmanızda fayda var. Ne de olsa orası Avrupa ve Kuzey İtalya. Hiç belli olmaz.
- Pazar günü Monza merkez istasyonu yerine Biassono-Lesmo istasyonuna giden trene binin.
- Yarış bitince kapılar açılıyor ve tüm tribünler pistin sıcak asfaltına akın ediyor. Yarış bitince mutlaka piste girin ve bu anın tadını çıkarın. Yürüyüşünüzü yaptıktan sonra pilotların ve birçok ünlü ismin pistten ayrıldığı padok çıkışına gidin. Belki birkaç tanıdık yüzle fotoğraf çekilme imkanınız olur.
Son olarak; çok yorulacağınız, kalabalıklarda sıra bekleyeceğiniz ve kimi zaman güneşten bunalacağınız zor bir hafta sonu olsa da geri dönüp baktığınızda ne kadar büyük bir organizasyonun parçası olduğunuzu anlayacak, güzel anları hatırlayacak ve motor seslerini özleyeceksiniz. Bu sebeple, ne olursa olsun tadını çıkarmaya bakın ve yaşandığı için mutlu olun.
